Rode Dopheidereservaat

De naam van dit natuurgebied verraadt dat Rode dopheide (Erica cinerea) hier de hoofdacteur is. In ons land bereikt R dopheide de noordgrens van haar verspreidingsgebied, dat eigenlijk tegen de Atlantische oceaan aanleunt. De felgekleurde soort komt bij ons enkel voor in de oostelijke Kempen en hier ten zuiden van Brugge, waaronder het Rode Dopheidereservaat, Zevenkerken, Beisbroek, Tillegem en Vloethemveld. Deze heidegebiedjes herinneren aan een tijd tot 250 jaar terug, toen in de Brugse zandstreek heel veel heideachtig gebied of “veldgebied” voorkwam. Samen namen ze een paar duizend hectare in! Namen als het Sint-Andriesveld, Maleveld, Bulskampveld, Veldegem, Beverhoutsveld, Kampveld … stammen daaruit voort.

Ook Gewone struikhei vind je hier volop. Op ietwat vochtiger plaatsen groeit ook Gewone dopheide. Daarmee herbergt dit reservaat de unieke combinatie van deze 3 heidesoorten. Planten als Tormentil, Brem, Stekelbrem, Pijpenstro en Liggende vleugeltjesbloem illustreren verder de schrale aard van de bodem, net als aardtongen, zeldzame paddenstoelen.

Van de dieren vermelden we zeker Ree, Boommarter, Levendbarende hagedis en Hazelworm. Een familie Dassen, enig in West-Vlaanderen, heeft er sinds jaren zijn intrek. Recente inventarisaties tonen aan dat dit heidegebied bijzonder rijk is aan kevers, spinnen, mieren en nachtvlinders. Enkele soorten werden zelfs voor het eerst in België waargenomen.

Het Rode Dopheidereservaat was het eerste reservaat op Brugs grondgebied (1978). In 2022 breidde Natuurpunt het uit met 37 ha bos, weiland en akker. Het reservaat is daardoor gegroeid tot 53 hectare, deels ook op grondgebied Snellegem, in samenwerking met NP Jabbeke. De weilanden en akkers gaan een nieuwe, natuurgerichte toekomst tegemoet. 11 ha akker wordt bos (deze aanplantingen zijn anno 2024 nagenoeg voltooid), 8 ha krijgt een verschralend beheer, zodat de bijzondere planten van voedselarme zandbodems er een groeiplek gaan vinden.

De oude kern, waar Rode dopheide uitbundig voorkomt, ligt in een waterwinningszone, en is daarom niet vrij toegankelijk. Je kunt er wel mee kennismaken op één van de werkdagen of begeleide wandelingen. Ook de nieuwe gedeeltes kan je bezoeken bij begeleide wandelingen, wandelingen op aanvraag of zelfs MTB / paardenkoets op aanvraag. Neem contact op met de conservator om zo’n bezoek te plannen via natuurpuntbrugge.secr@gmail.com.


Rode dophei bereikt in Vlaanderen de noordgrens van haar Atlantisch verspreidingsgebied. In het gebied is ook gewone struikhei volop aanwezig. In een ietwat vochtiger zone, is eveneens gewone dophei te vinden. Daarmee herbergt het natuurreservaat de unieke combinatie van deze 3 heidesoorten.Daarnaast vinden we er nog een greep andere planten eigen aan heischrale bodems: tormentil, brem, stekelbrem, pijpestro, liggende vleugeltjesbloem, enz. naast andere zwammen vinden we o.m. de fijngeschubde aardtong.Van de dieren kunnen we zeker de levendbarende hagedis vermelden. Recente inventarisaties door het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen tonen aan dat dit heidegebied bijzonder rijk is aan kevers, spinnen en mieren. Bovendien werden enkele soorten zelfs voor het eerst in België waargenomen. Andere zeldzame soorten, zoals sneeuwvlo en hazelworm, werden gespot.

Geschiedenis
Het Rode-dopheidereservaat ligt in Sint-Andries, ten westen van Brugge. Het oorspronkelijke perceel van 2,43 hectare, eigendom van De Watergroep (vroeger VMW), is sedert 1978 in beheer van Natuurpunt. Daarmee is dit het oudste natuurgebied van Natuurpunt in Brugge! Sedert 2011 bleef het gebied groeien. Dit kon dankzij uitbreiding van het beheerscontract met De Watergroep, deels door aankoop. In samenwerking met Natuurpunt Jabbeke kochten wij Natuurpunt Brugge sinds 2015 bijkomende percelen schraal grasland en bos, wat de oppervlakte van het reservaat (in eigendom of beheer) heden op ongeveer 14 hectare brengt.

Beheer
Alle bospercelen kregen intussen een omvormingsbeheer naar natuurlijk streekeigen bos.

Toegankelijkheid
Door de biologische kwetsbaarheid en de waterwinning is het gebied maar beperkt toegankelijk. Je kunt er wel volop mee kennismaken tijdens een van de gezellige werkdagen, begeleide wandelingen of op aanvraag.

Iets te melden?
Heb je een vraag of wil je iets melden over Rode Dopheireservaat? Neem contact op met: