Oproep: bermbeheer

Tot oktober wil Natuurpunt foto’s verzamelen van goed beheerde bermen in jouw buurt.  Maar ook van bermen die beter beheerd kunnen worden, of van overtredingen tegen dit bermbesluit van de Vlaamse overheid.  Al jaren ijvert de afdeling voor een goede navolging van het Bermbesluit.  We spraken steeds opnieuw de lokale overheden aan, en maakten ook goede afspraken met enkele gemeentelijke of Vlaamse besturen.
In 2021 zal Natuurpunt opnieuw de lokale overheden aanspreken.  We gaan de pers informeren en mooie voorbeelden van bermbeheer delen, maar ook wanneer we flagrante overtredingen tegen het Bermbesluit vaststellen (gemaaide bermen voor 15 juni, voor 15 september, maaisel dat meer dan 10 dagen blijft liggen, …).  Daarom deze oproep: mail je foto’s met vermelding van datum en locatie door naar npmiddenkust@gmail.com, wij plaatsen alle relevante foto’s op de facebook pagina van NatuurpuntMiddenkust:  https://www.facebook.com/natuurpunt.middenkust

In de herfst van 2021 maken we de evaluatie, u hoort van ons!

Foto: te vroeg gemaaide berm Kwade Weg Oudenburg, 7 mei 2020 (Dirk V)




Het Bermbesluit
 
Bermen langs wegen, spoorwegen of waterwegen zijn groene stroken in een vaak soortenarm cultuurlandschap.  In Vlaanderen, met haar vele wegen, is de totale oppervlakte van alle wegbermen samen bijna zo groot als de totale oppervlakte erkend natuurreservaat. Door middel van een op de natuur gericht beheer kunnen die bermen uitgroeien van eenvoudige grasmatten tot biotopen voor veel plant- en diersoorten.  Bermen zijn vaak de laatste uitwijkplaats voor plant en dier in stedelijke of landbouwgebieden. Daarenboven kunnen bermen als corridor dienen tussen natuurgebieden waardoor kruisbestuiving van populaties of nieuwe populaties kunnen ontstaan. Bermen zijn dus belangrijk voor bepaalde soorten om in stand te blijven.
Met dit idee in het achterhoofd is in juni 1984 het wegbermbesluit ontstaan. 
Wat staat in dit besluit?
“Alle publiekrechterlijke rechtspersonen (gemeenten, O.C.M.W.’s, intercommunales, polders en wateringen, provincies, Vlaams gewest, de federale overheid, NMBS…) die bermen beheren moeten volgende maatregelen treffen:
·        Er mogen heel het jaar door op alle bermen geen biociden gebruikt worden.
·        Met gras begroeide bermen mogen ten vroegste op 15 juni gemaaid worden.
·        Een eventuele tweede maaibeurt mag ten vroegste na 15 september gebeuren.
·        Het maaisel moet binnen de 10 dagen afgevoerd worden.
·        De ondergrondse plantendelen mogen niet beschadigd worden bij het maaien.
Afwijkingen op deze regels zijn enkel toegestaan als een door ANB (Agentschap Natuur en Bos van de Vlaamse overheid) goedgekeurd bermbeheersplan bestaat dat in detail beschrijft op welke manier het beheer gevoerd wordt.  In dat geval moet het bermbeheer uitgevoerd worden zoals het is vermeld in dit beheersplan.”
Verkeersveiligheid is vaak een reden om af te wijken van het Bermbesluit.  Vaak terecht, maar niet altijd.  In onze buurlanden worden bermen in het algemeen natuurlijker beheerd.   Door de bodem te verschralen wordt de begroeiing lager en zullen de hogere grassen, die veel voedingsstoffen gebruiken, wijken voor lagere, bloemrijkere beplantingen. Tenslotte hebben bloemrijke wegbermen een economische meerwaarde. Deze wegbermen moeten opvallend minder gemaaid worden.
We stellen helaas vast dat tal van bermen te vroeg worden gemaaid, te vaak worden gemaaid of dat het maaisel te lang blijft liggen.
Sinds het nieuwe decreet op natuurbehoud en op het natuurlijk milieu van kracht is, staan er zwaardere straffen op het overtreden van het wegbermbesluit: politiestraffen werden correctionele straffen. 
De maaidata zijn van groot belang omdat de bermplanten de tijd moeten krijgen om zaden te vormen.  Als gemaaid zou worden einde mei, dan hebben planten zoals Grote Centaurie, Gele Morgenster, Blauwe Bremraap, Glad Walstro en vele andere soorten weinig of geen kans om hun voortplanting te verzekeren.  Dit heeft dan weer een negatieve invloed op het insectenbestand.  En kleine zoogdieren verkiezen een hogere vegetatie boven een kortgeschoren grasmat.  Of hoe de ganse natuur op een berm kan afhangen van de wil van een bestuur om de wet toe te passen.
 
Contact:
Paul Lingier   p.lingier@skynet.be
Dirk Vanhoecke  dirk.vanhoecke@telenet.be   0478 392323